Монгол Улс Рио Тинтогоос уурхайн өргөтгөлийн ажлын зардал болох 7.06 тэрбум ам.долларын төсвөө цаашид нэмэгдүүлэхгүй байхыг хүслээ. Гүний уурхайн бүтээн байгуулалтын өргөтгөлийн асуудлаар хоёр талын маргаан дөнгөж саяхан дууссан. Рио өнгөрсөн онд Монгол Улсын эзэмшлийн 34%-д ногдох 2.4 тэрбум ам.долларын өрийг тэглэж, нэмэлт зээлийн санхүүжилт нэмэхгүй байхаар тохиролцсон.   Уурхайн төслийг өргөтгөх зардал 2016 онд 5.3 тэрбум ам.доллараар хэмжигдэж байснаас өсөж, маргаан үүссэн. Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Ж.Ганбаатар өнгөрсөн нэгдүгээр сарын 16-нд Ройтерс агентлагт видео ярилцлага өгөхдөө “Засгийн газар Рио Тинтогоос төсвөө нэмэхгүй байхыг хүссэн” гэж хэлэв. Харин Рио Тинто энэ талаар мэдээлэл өгөхөөс татгалзсан байна.

 Канад Улсын Гадаад хэргийн яамны санхүүжилттэй “Монгол Улс: Институцийн өөрчлөлт хийх замаар эрдэс баялгийн менежментийг сайжруулах” MERIT төсөл,  төрийн өмчит “Эрдэнэс Монгол” группийн охин компани “Эрдэнэс Силвер Ресурс” ХХК  Салхитын мөнгө, алтны ордын Хаалтын менежментийн төлөвлөгөөг жишиг байдлаар боловсруулж байгаа билээ.

“Оюу толгой” компани 2022 оны IV улирлын үйл ажиллагааны голлох үзүүлэлт, гүний уурхайн төслийн явцаа өнөөдөр танилцууллаа.  2022 онд Оюу толгой үйлдвэрлэлээ амжилттай өрнүүлж, нэгдүгээр сард хийсэн гүний уурхайн огтлох малтлагаас хойш бүтээн байгуулалтаа ахиулан ажиллаж, Монгол Улсын эдийн засагт томоохон хувь нэмэр оруулжээ.  “Оюу толгой” компанийн 2010-2022 оны хооронд дотоодод зарцуулсан мөнгөн хөрөнгө 15 тэрбум ам.доллар буюу 34 их наяд төгрөгийг давсан ба тус дүнгийн 75 хувийг дотоодын худалдан авалтад зарцуулжээ. “Оюу толгой” компанийн Гүйцэтгэх захирлын үүрэг гүйцэтгэгч Жак ван Тондер “Өмнийн говьдоо урьдчилан тооцоолоогүй нөхцөл байдалд дэлхийн жишигт нийцсэн уурхайг бүтээн байгуулж буй уурхайчдаараа би бахархаж байна. Бид өнөөг хүртэл нийт 19 хүдэр буулгуурыг тэсэлсэн байна” гэв.

Төрийн өмчит уул уурхайн үйлдвэрийн газруудын нэгдсэн бодлого, удирдлага менежментээр ханган ажиллах, хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэх  үүрэг бүхий “Эрдэнэс Монгол” ХХК байгуулагдаад 15 жил болсон ч үндсэн үүргээ бүрэн дүүрэн хэрэгжүүлж чадаагүй гэсэн дүгнэлтийг Засгийн газар хийсэн.  Тиймээс бүтэц, зохион байгуулалтын өөрчлөлт хийж, менежментийн баг байгуулан олон улсад болон дотооддоо хөрөнгө босгох чиглэлүүдэд анхаарал хандуулж, Монгол Улсын баялгийн санг бүрдүүлэх, хөгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулах томоохон компани болгох зорилтоо ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан танилцуулсан. Үүний тулд  “Эрдэнэс Монгол”-д өндөр ур чадвартай мэргэжилтэн ажиллаж, цалин хангамжийн хувьд ч Монголдоо толгой цохих хэмжээний компани байх учиртай гэж мэдэгдээд, тус компанийн Гүйцэтгэх захирлаас бусад 88 ажлын байранд нээлттэй сонгон шалгаруулалт зарласан билээ. 

Дэлхий даяар эрчим хүч, харилцаа холбоо, цахилгаан бараа, барилгын салбар, аж үйлдвэрийн машин механизм, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгсэл, өргөн хэрэглээний болон бусад ахуйн хэрэглээний салбаруудад эрэлт хэрэгцээ сүүлийн 50 жилд дунджаар 3 дахин өсжээ. Олон улсын зэс судлалын группийн судалгаанаас үзэхэд тоног төхөөрөмж үйлдвэрлэлийн салбар хамгийн том эцсийн хэрэглэгч салбар бөгөөд дараа нь барилга ба дэд бүтцийн салбарууд зэсийг их хэрэглэдэг.

Засгийн газрын 2022 оны 51 дүгээр тогтоолоор нийслэлийн Сонгинохайрхан, Хан-Уул дүүрэг, Төв аймгийн Аргалант, Алтанбулаг, Сэргэлэн, Баян сумын нутаг дэвсгэрт баригдах “Богдхан төмөр зам” төслийн төмөр замын шугамын чигийг баталсан.  Уг тогтоолд ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрлөөр олгосон талбай болон давхацсан газрыг чөлөөлөх, шинээр газар олгохгүй байхыг холбогдох албан тушаалтнуудад үүрэг болгожээ.  Уг тогтоолын хэрэгжилтийг хангах зорилгоор Газрыг тусгай хэрэгцээнд авах тухай асуудлыг Нийслэлийн Засаг даргын Эдийн засаг, дэд бүтцийн асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч Ж.Сандагсүрэн өчигдөр болсон /2023.01.26/ Нийслэлийн Засаг даргын зөвлөлийн хуралд  танилцуулсан байна. 

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар намрын чуулганы завсарлагааны хугацаанд Улсын Их Хуралд ажлаа тайлагнадаг байгууллагуудын үйл ажиллагаатай танилцаж, цаашдын үйл ажиллагааны талаар санал солилцох уулзалт хийхээр төлөвлөжээ. Тэрбээр УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Б.Энхбаярын хамтаар лхагва гарагт /2023.01.24/ Монголбанкны удирдлагуудтай уулзаж үйл ажиллагаандаа баримтлан ажиллах зарим чиглэл өгсөн байна. Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар Монголбанкны үндсэн зорилт бол төгрөгийн тогтвортой байдлыг хангах явдал гэдгийг сануулаад эдийн засгийг тогтворжуулах, экспортыг дэмжих хөтөлбөр боловсруулж хаврын чуулганд танилцуулах чиглэл өглөө. Экспортыг дэмжих замаар валютын нөөцийг нэмэгдүүлэх, валютын ханшийг тогтворжуулах, цаашлаад үнийн өсөлт, инфляцийг сааруулах боломжтойг дурдаад Монголбанкны 2023 оны бодлого, хөтөлбөрүүд экспортыг дэмжихэд чиглэх хэрэгтэйг сануулав.

“Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ-ын  Засвар, механикийн заводын Механик цехийн ажилтнууд санаачлан ажлын байран дахь хорт утааг 3-4 дахин бууруулжээ.  Механик цехийн Металл хийцийн хэсэг дэх плазмаар боловсруулах суурь машинд зүсэлтээс хорт хий болон утааны ялгарах хэмжээ хэт өндөр гардаг нь хэмжилтээр тогтоогдсон. Үүнийг шийдэх зорилгоор суурь машин дээр сорох төхөөрөмж шинээр хийж суурилуулснаар утаа, хорт хий багасаж, хэвийн хэмжээнд хүрсэн байна. Тус цехийн Урлан бүтээх хэсэгт нь мөн химийн хорт бодис ялгарч үнэртдэг бөгөөд түүнд мөн адил сорох төхөөрөмж хийж байрлуулснаар ажиллах орчноо сайжруулж, үйлдвэрийн ажилчдын эрүүл мэндийг хамгаалах үр дүнтэй ажил болжээ.

Уул уурхайн ханган нийлүүлэгчдийн хувьд зах зээлээ тэлж, бизнесээ өргөжүүлэх орчинг бүрдүүлж өгдөг  “Mongolia Mining” үзэсгэлэн “Степпе Арена” буюу “Мөсөн өргөө”-д анх удаа нээлтээ хийлээ. 11 дэх удаа зохион байгуулагдаж байгаа уг үзэсгэлэнд 200 гаруй компани оролцож, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ сурталчилж байна. Үзэсгэлэнгийн гол танхим болох мөсөн талбай дээр засах стэндүүдийн захиалгаар дүүрч хоёрдугаар давхартаа мөн засжээ. Уул уурхайн болон ханган нийлүүлэгчдийн хувьд хүсэн хүлээдэг арга хэмжээ болох нь эндээс харагдаж байлаа. “Mongolian Mining 2022” үзэсгэлэнд олон улсын байгууллагууд, ОХУ, Канад, Их Британи, Хятад, Турк, Австрали, Беларусь, Герман зэрэг орны 100 гаруй  байгууллага болон  Эрдэнэт үйлдвэр ТӨҮГ зэрэг уул уурхайн тэргүүлэх байгууллагууд оролцож байна. “Mongolia Mining” олон улсын уул уурхайн үзэсгэлэн  23-ныг  хүртэл “Степпе Арена” мөсөн өргөөд 3 өдрийн турш үргэлжлэх юм.

Уул уурхайн салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойг тохиолдуулан анх удаа зохион байгуулж байгаа “Мining week” арга хэмжээ Шангри-ла зочид буудалд өнөөдөр эхэллээ.  Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам,  “Оюу Толгой” компани хамтран зохион байгуулж байгаа уг хурал есдүгээр сарын 19-23-ны өдрүүдэд долоо хоног үргэлжилж, УУХҮЯ, АМГТГ, ЭЗХЯ зэрэг төрийн байгууллагаас гадна  уул уурхайн салбарын төлөөлөл, хөрөнгө оруулагчид гээд  нийтдээ гурван мянга гаруй зочид төлөөлөгчид  оролцох юм.

Японы хүнд даацын тоног төхөөрөмжийн дэлхийд тэргүүлэх “Комацу” брэндийн Монгол дахь албан ёсны дистрибьютер “Трансвест Монголиа” ХХК орчин үеийн дэвшилтэт технологи бүхий агуулах, засварын “Комацу” төвийн өргөтгөлийн “Grand Opеning Day” нээлтээ (08.16) хийлээ.

“Хөрөнгө энд тэндгүй бий. Харин түүнийг татан төвлөрүүлэх ажлыг хэрхэн хийх вэ гэдэгтээ анхаарах нь чухал” гэж АНУ-ыг үндэслэгчийн нэг  Бенжамин Франклин хэлсэн нь бий.    Монголын хөрөнгө  зах зээлийн    “IPO Mongolia2022” форумын үеэр энд тэндгүй байх хөрөнгийг хэрхэн Монголд  татан оруулах вэ? Хөрөнгийн зах зээлийн цаашдын бодлого, ирж буй шинэ боломжийг хэрхэн тооцож байгааг  хүмүүст танилцууллаа.  Санхүүгийн гурван тулгуур гэгддэг хөрөнгийн бирж, банк санхүү, даатгал зэрэгцэн  хөгжиж гэмээ нь эдийн засаг сая тогтвортой, сайн хөгжинө гэгддэг.