Орон нутаг ба Уул уурхай

Дорноговь аймагт нийт 342 тусгай зөвшөөрөл олгогджээ Эрдэс баялаг, уул уурхайн ашигт малтмалын тоогоороо улсдаа тэргүүлдэг Дорноговь аймаг уул уурхайн зөвлөгөөнөө Монгол Улсын урт хугацааны бодлого “Алсын хараа-2050” болон “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын хэрэгжилтийг хангах зорилготой “Нээлттэй Дорноговь” чуулганы хүрээнд 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 28-нд зохион байгууллаа.

Баянхонгор аймагт мэдээллийн төвийг нээлээ Эрдэнэ Ресурс компанийн Гүйцэтгэх захирал Петер Акерли болон Монголиан Майнинг Корпорэйшн компанийн Гүйцэтгэх захирал Г.Батцэнгэл нар Баянхөндий төслийн бүтээн байгуулалтыг угтуулан Баянхонгор аймагт мэдээллийн төвийг нээлээ.

Газрын тосны үйлдвэрийн хоёр дахь шатны бүтээн байгуулалт энэ онд эхэлнэ Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа томоохон төслийн нэг Дорноговь аймгийн Алтанширээ сумын нутагт баригдаж буй Газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн бүтээн байгуулалтын ажил төлөвлөлтийн дагуу эрчимтэй өрнөж байна. Манай улсад нефть-химийн аж үйлдвэрийн шинэ салбарын суурийг тавих газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах төсөл 2018 оноос хэрэгжиж эхэлсэн.

УЦС барих нь бүс нутаг төдийгүй улс орны нийгэм, эдийн засгийн томоохон хөшүүрэг болно Шижигтийн хавцал нь Ховд аймгийн төвөөс 85 км, Эрдэнэбүрэн сумын төвөөс 25 км-ийн зайд орших газар зүйн өвөрмөц тогтоц, байгалийн үзэсгэлэн бүрдсэн газар. Тогтоцын хувьд Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэн, Мянгад сум, Баян-Өлгий аймгийн Баяннуур, Увс аймгийн Өмнөговь сумдыг хамарна. Ховд голын ай сав бүхий урсац ширүүн энэ газар нь монгол хадран загас түрсээ шахаж үрждэг гол газрын нэг.

Э.Болормаа: Боомтын сэргэлтийг дэмжих замаар эдийн засгаа тэлэх бодлоготой Ховд аймгийн Засаг дарга Энхбатын Болормаатай бүс нутгийн хөгжил, “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын хүрээнд хэрэгжүүлэх томоохон төслүүд тэр дундаа боомтын сэргэлт болон хийж хэрэгжүүлж буй цаг үеийн асуудлын талаар www.khovdtimes.mn сайтын Эрхлэгч, редактор Ж.Саруул ярилцлаа.

“ Invest Khovd 2023” хөрөнгө оруулалтын форум эхэллээ Өнөөдөр Ховд хотод “Invest Khovd 2023” хөрөнгө оруулалтын форум эхэллээ. Уг форум хоёр өдөр үргэлжлэх юм. Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй “Шинэ сэргэлтийн бодлого”, “Улаанбаатар хотоос орон нутагт шилжин суурьших иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагыг дэмжих тухай” Засгийн газрын тогтоолын хэрэгжилтийг хангах ажлын хүрээнд хийгдэж байгаа ажлын нэг нь энэ арга хэмжээ юм.

Халзан Бүргэтэйн асуудалд Засгийн газрын шийдвэрийг хүлээж байна Ховд аймгийн Мянгад сумын нутагт байрлах Халзан бүргэтэйн орд газарт газрын ховор элементийн хайгуул хийхээр ирсэн “Монголиан нэшнл рийр ийрт корп” ХХК-ийн үйл ажиллагааг нутгийн иргэд эсэргүүцсээр байгаа ч төрөөс дорвитой шийдвэр гараагүй байна. Учир нь 2012-2013 онд “Монголиан нэшнл рийр ийрт корп” ХХК нь Халзан бүргэтэйд өрөмдлөгийн үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн. Гэвч тус компанийн үйл ажиллагаа олон зөрчилтэй гэсэн мэдээллүүд хэвлэлээр гарч, тухайн үеийн аймгийн удирдлага анхааралдаа авсан билээ. Улмаар хяналт шалгалт явуулахыг Мэргэжлийн хяналтын газарт даалгаснаар мэргэжлийн хяналтын улсын байцаагч шалгаад, анх 2001, 2004 онд “Монтем” компанид олгогдож, дараа нь /2011 онд/ “Монголиан нэйшнл рийр ийрт корп” компанид шилжүүлсэн ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл нь Ашигт малтмалын тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.1.5, 25.1.6, 26 дугаар зүйлийн 26.2.3, 26.3.1, 26.7 дахь заалтуудыг тус тус зөрчиж олгосон, мөн хайгуул, ашиглалтын үйл ажиллагаа явуулах хугацаандаа

Орон нутгийн өмчит “Тавантолгой” ХК 48 тэрбум төгрөгийг шилжүүллээ 12 дугаар сарын 9-нд болсон Засгийн газрын хуралдаанаар орон нутгийн "Тавантолгой" ХК-д ажиллах бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр Хууль зүй дотоод хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга П.Сайнзоригийг томилсон. Харин өнөөдөр тэрбээр хийсэн ажлаа тайлагналаа.

“Эрдэнэс Монгол”-ын гүйцэтгэх захирлаар С.Наранцогтыг томилжээ Өнөөдөр “Эрдэнэс Монгол” компанийн гүйцэтгэх захирлаар Эдийн засаг, хөгжлийн яамны дэд сайд С.Наранцогтыг томилжээ. Тэрээр 2018 онд Сангийн яамны төрийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байхдаа "Эрдэнэс Монгол"-ын охин компани болох Эрдэнэс Тавантолгой ХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүнээр сонгогдож байсан юм

Чухал бусаас чухал асуудлаа ялгаж сурах нь энэ засагт өнөөдөр ч хэрэгтэй Монголын Бизнесийн зөвлөл бүх гишүүдээ зориулсан энэ сарын уулзалтаа “Монгол улсын Эдийн засгийн төлөв 2023” сэдвийн хүрээнд Шангрилла зочид буудалд /11.24/ хийлээ. Ирэх онд эдийн засгийн хүндхэн нөхцөл байдал биднийг угтаж буй. Монгол Улсын Засгийн Газраас ирэх онд эдийн засгийн өсөлтийг 5 %-иар тооцон, 2023 оны улсын төсвийг / ДНБ-ий 2,8 %/ 1,6 их наяд төгрөгийн алдагдалтайгаар баталсан. Гэтэл 2022 оны эхнээс төгрөгийн ханш ноён долларын эсрэг 18 %-иар суларч, төлбөрийн тэнцэл 217,3 сая ам долларын алдагдалтай гарлаа.

192241тонн металл ураны нөөцийг Монгол улсын ашигт малтмалын нэгдсэн бүртгэлд бүртгэжээ АМГТГ, Бадрах энержи ХХК-ийн хамтын ажиллагааны хүрээнд орд ашиглах гэрээний дагуу уран, түүнийг газар дор уусган олборлолт (ГДУО) сэдвээр сургалтыг өчигдөр зохион байгууллаа. АМГТГ-ын дарга Л. Баярмандал сургалтыг нээж “Өнөөдрийн энэ сургалт сүүлийн 3 жилийн хугацаанд ГДУО технологийн талаар төр захиргааны байгууллагын мэргэжилтнүүдэд зориулсан 2 дахь удаагийн сургалт болж байна. Уг аргыг анх удаа 1963-1965 онд Ян Ричигийн санаачилгаар UTAH International/Pathfinder компани АНУ-ын Wyoming-ийн Shirley Basin-ийн ураны ордод ашиглажээ. 1996 онд ISL аргыг уламжлалт аргаар олборлох боломжгүй бага агуулгатай тунамал ордуудад, ялангуяа АНУ болон Төв Азид өргөн хэрэглэх болсон байна.

Эрдэнэс Тавантолгой-Цагаан Хад чиглэлийн авто тээврийн түгжрэлийг бүрэн арилгалаа “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр томилогдсон Сангийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Ганбат энэ оны эцэс гэхэд 500 сая ам.долларын орлого төвлөрүүлэх төлөвлөгөө гарган ажлаа эхлүүлээд байна.

Иргэдийн оролцоо сайтай жишиг сум Говийн намар налайж байна. Дуу хуурын өлгий Дундговь аймаг шаргал намрын өнгөнд уусаж, тал хөндийд тайвуухан бэлчих цагаан зээрийн сүрэг тэртээд харагдах нь нутгийн үзэмж юм. Аялагчдын нүдийг хужирладаг, байгалийн өвөрмөц тогтоц бүхий Их газрын чулуу Гурвансайхан сумын нэгэн бахархал. Гурвансайхан сум гурван бахархалтай. Сая дурдсан байгалийн үзэсгэлэнт газраас гадна “Жишиг сум” гэдгээрээ гайхагддаг. Гурвансайханыг шинэчилсэн архитектор” нь УИХ-ын гишүүн асан Р.Эрдэнэбүрэн гэдгийг энд ирээд олон хүний ярианаас сонсов.

Эрдэс бүтээгдэхүүний экспорт 85%-ийн гүйцэтгэлтэй байна Аравдугаар сарын 21-ээс 27-ны өдрүүдэд 7,005 автомашин, 1649 чингэлэг нийт 971.3 мянган тонн нүүрс экспортод гарсан нь өмнөх оны мөн үеэс 2 дахин өссөн үзүүлэлт юм. Оны эхнээс 22,559.4 мянган тонн нүүрс гарснаар нүүрсний экспорт өмнөх оны мөн үеэс 65%-иар өсжээ.

Элчин сайд Аксель Никэйз Европын холбооноос хэрэгжүүлж буй төслүүдээ танилцуулав Европын холбооноос Монгол Улсад суугаа Элчин сайд Аксель Никэйз хэвлэл, мэдээллийн байгууллагуудын удирдах ажилтнууд, сэтгүүлчдийг өчигдөр “Новотел” зочид буудалд хүлээн авч, танилцах уулзалтыг зохион байгууллаа. Тэрээр Монгол Улсад томилогдон ажиллаад нэг жил болж буй юм.

Долоон жилийн хугацаанд бодит цалингийн өсөлт 14,8% байна Японы Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Байгууллага “ЖАЙКА” болон Эдийн засгийн судалгаа эрдэм шинжилгээний хүрээлэнтэй хамтран “Монгол улсын эдийн засгийн ашигт малтмалаас хараат байдал: Тулгамдаж буй асуудал зөвлөмж” сэдэвт хурлыг өнөөдөр Туушин зочид буудалд зохион байгууллаа. Уг хурлыг энэ оны 12-р сард Японд мөн зохион байгуулахаар төлөвлөснөө “ЖАЙКА”–гийн Байгалийн нөөцийн ахлах зөвлөх доктор Ёшитака Хосой танилцууллаа.

“GIMAR-2022” эрдэм шинжилгээ, судалгааны бүтээлүүдийг танилцуулна Монгол Улсад Үндэсний геологийн алба үүсэж хөгжсөний 83 жилийн ойн хүрээнд болж буй арга хэмжээ “Монголын ба бүс нутгийн геологийн тулгамдсан асуудал” эрдэм шинжилгээний “GIMAR-2022” хурлаар МУИС-ийн Номын санд үргэлжилж байна.

Уул уурхайн бүтээгдэхүүнээс олох орлогыг бууруулахгүйн тулд баяжуулах шаардлагатай "Эрдсийн баялгаас-Эдийн засгийн хөгжилд..." уриатай “Эрдэс боловсруулалт-2022” олон улсын онол практикийн хурал "Миллениум Плаза" зочид буудалд болж байна.Өнөөдөр дэлхийн томоохон улс орнуудын хэрэглээний бүтэц өөрчлөгдсөнөөс хамааралтайгаар экспортын бүтээгдэхүүнд тавигдах шаардлагууд өндөрсжээ. Үүнтэй нийцүүлэх, нөгөө талаас дэлхийн зах зээлд нийлүүлэх бүтээгдэхүүнээс олох орлогын хэмжээг бууруулахгүй байхын тулд нүүрсийг зайлшгүй баяжуулах, улмаар боловсруулах шаардлага гарч ирсэн.

Боловсон хүчнээ бодлогоор дэмжих цаг болжээ Монгол Улсад Үндэсний Геологийн Алба үүсэж хөгжсөний 83 жилийн ойн хүрээнд “Геологийн салбарын тулгамдсан асуудал, шийдэл” сэдэвт баярын хурал, хэлэлцүүлэг МУИС-ийн Номын санд боллоо. Уг арга хэмжээ салбарынхаа ололт амжилтыг дүгнэхийн зэрэгцээ өнөөдөр тулгамдаж буй олон асуудлаа харилцан ярилцаж, хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан юм.

Нүүрсний экспорт гурван тэрбум ам доллароор өссөн байна Үндэсний статистикийн хороо энэ оны эхний есөн сарын Монгол улсын нийгэм эдийн засгийн байдал тоон судалгаа үзүүлэлтийг танилцуулаа. Монгол улс энэ оны эхний 9 сард 156 улстай гадаад худалдаа хийжээ. Гадаад худалдааны тэнцэл 2,4 тэрбум ам долларын ашигтай гарсан байна. Үүнийг өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулбал 31%-иар өссөн байна.