Эдийн засаг

“Үнийг тогтворжуулах” хөтөлбөрийн хэргэжилт эхэлжээ Монгол Улсын хэмжээнд инфляци 15 хувьтай байна. 2013 оны эцэс гэхэд энэ тоог найман хувьд барих зорилтыг Монголбанкнаас тавиад буй. Энэ зорилтын хүрээнд Засгийн газартай хамтарч “Гол нэрийн бараа бүтээгдэхүүний үнийг тогтворжуулах дунд хугацааны хөтөлбөр”-ийг боловсруулсан билээ.

Оросууд инфляцийн түвшингээ буулгаж байна Өнгөрсөн арваннэгдүгээр сарын байдлаар Оросын инфляцийн түвшин 6.5 хувьтай байлаа гэж тус улсын Төвбанкны Дэд ерөнхийлөгч С.Швецов мэдээлэв.

Засгийн газрын бонд эрэлттэй байв Монголын Засгийн газраас гаргах 5 тэрбум ам.долларын бондын эхний хэсэг болох 1.5 тэрбум ам.долларын бонд амжилттай зарагдсан тухай олон улсын хэвлэлүүд мэдээлж байна. Засгийн газрын 500 сая ам.долларын таван жилийн хугацаатай бонд нь 4.125 хувийн хүүтэйгээр, харин 1 тэрбум долларын арван жилийн хугацаатай бонд нь 5.125 хувийн хүүтэйгээр арилжаалагджээ.

Хятадууд дулааны нүүрсний үнээ чөлөөлнө Хятад улс нүүрсний зах зээл дэх дулааны нүүрсний үнийг чөлөөлөх хэрэгтэй гэж тус улсын Үндэсний хөгжил шинэтгэлийн хорооны шинжээчид мэдээлжээ. Он гарсаар нүүрсний үнэ тонн тутамдаа багассан нь эдийн засгийн удаашралтай холбоотой гэж үзсэн байна.

Эрдэнэс Tавантолгойд бондын хөрөнгөөс зарцуулна “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн Уул уурхай хариуцсан захирал Грэм Хэнкок Засгийн газрын удахгүй гаргахаар “зэхэж” буй бондын зарим хэсгийг тус компанид зарцуулахаар болсныг мэдээлжээ.

S&P Монголын бондын зэрэглэлийг “BB-” гэж тогтоолоо Олон улсын санхүүгийн байгууллагууд Монголын Засгийн газрын бондод хөрөнгө оруулахад тохиромжтой биш гэсэн дүгнэлт өгөөд байна. “Standard & Poors” олон улсын санхүүгийн байгууллага Монголын Засгийн газрын удахгүй гаргах гэж буй 5 тэрбум ам.долларын бондын зэрэглэлийг “BB-” гэж тогтоожээ.

Чингис бонд “дайлаар” мордоно Монгол Улсын Засгийн газрын баталгаатай, Хөгжлийн банкны бондыг олон улсын зах зээлд тун удахгүй гаргах гэж буй билээ. Энэ оны эхээр 580 сая ам. долларын бонд анх зах зээлд гаргаж туршлага хуримтлуулсан Хөгжлийн банк хоёр дахь ээлжинд их хэмжээний бонд гаргахаар төлөвлөсөн юм.

“Роснефть”-ийн хувьчлал ба Монголын импортын үнэ Оросууд төрийн өмчит томоохон хувьцаат нийгэмлэгүүдэээ 2016 он гэхэд хувьчлахаар төлөвлөж, хувьчлалын өргөтгөсөн хөтөлбөрийг шинэ Засгийн газар нь баталсан.

“Эрдэнэс Тавантолгой”-н IPO дахин хойшилно Монголын хамгийн том коксжих нүүрсний орд Тавантолгойд олборлолт хийж буй төрийн өмчийн компани “Эрдэнэс Тавантолгой”-н IPO дахин хойшилсон тухай тус компанийн Уул уурхай хариуцсан захирал Грэм Хэнкок мэдэгдсэн байна.

Хятадын эрдсийн импорт нэмэгдэнэ Дэлхийн эрсдийн зах зээл дэх гол эрэлтийг бүрдүүлэгч Хятад улсын эрдсийн импортын хэмжээ сүүлийн саруудад эрчимтэй буурч буй ч, эрэлт нэмэгдэх хандлага ажиглагдах болов.

Орос газрын тосны “60-66-90” татварын системийг өөрчилнө Одоогоос жил гаруй өмнө дэлхийн газрын тосны хамгийн том үйлдвэрлэгч Орос дотоодын шатахууны хомсдолд орж, бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийг барьж дийлэхгүйд хүрч байв. Тиймээс 2011 оны аравдугаар сарын 1-ээс эхлэн газрын тосны бүтээгдэхүүний “60-66-90” татварын шинэ систем нэвтрүүлсэн билээ.

Дэлхийн эдийн засаг “хөзрийн байшин” мэт хэврэг байна Дэлхийн санхүүгийн өнөөгийн тогтворгүй байдал хэр хугацаанд хэрхэн өрнөх талаар шинжээч мэргэжилтнүүд өөрсдийн таамаг, урьдчилсан тандалтыг дэвшүүлсээр байна. Мөн улс орны удирдлагууд ч ийм байдалд эдийн засгаа аварч үлдэх бодлого боловсруулж сууна. Энэ долоо хоногийн пүрэв гаригт Токио хотноо “Их долоо” орны сангийн сайд нар дээд хэмжээнд чуулж, Олон улсын валютын сан болон Дэлхийн банк хуралдах гэж байна.

Азийн эдийн засгийн өсөлт удааширна Дэлхийн эрдсийн зах зээлийн эрэлтийн дийлэнх хэсгийг бүрдүүлдэг Хятад улсын эдийн засгийн байдал таагүй байгаа нь өнөөдөр бас нэгэн үзүүлэлтээр тодорхой болов. Учир нь тус улсын Худалдааны менежерийн индекс буюу PMI өнгөрсөн есдүгээр сард 53.7 гарсан нь өнгөрсөн наймдугаар сарын 56.3 үзүүлэлттэй харьцуулахад нэлээд доогуур гарчээ.

Европын хямрал ЭЗ-ийн 2-3 жилийн рецессийг бий болгоно ОХУ-ын эдийн засгийн сайд асан, Үйлдвэрлэгч хэрэглэгчдийн холбооны тэргүүн Александр Шохин эдийн засгийн өнөөгийн удаашрал, санхүүгийн тогтворгүй байдал болоод төрийн оролцооны талаар өөрийн үзэл бодлыг “Полит.ру” өгсөн ярилцлагадаа өгүүлжээ.

Хятадын шинэ удирдлагад найдлага тавьж байна гэв 2013 оны эхний улиралд гангийн салбар хямралтай хэвээр байна гэсэн таамгийг Fitch Rating агентлагаас дэвшүүллээ. Ийн таамагласны шалтгаан нь нийлүүлэлтийн илүүдлээс үүдэлтэй хэмээн тайлбарлав. Дэлхийн гангийн ассоциациас гаргадаг мэдээллээс харахад Хятад улс 2001-2010 онд нийт 586.7 тэрбум тонн ган, төмөр бүтээгдэхүүн импортолжээ. Эрэлт багассанаас гадна төмрийн хүдэр, төмөр бэлдцийн үнийн уналт хадгалагдсаар байгаа нь энэ салбарынхныг ихээхэн түгшээж байна.

Хэрэгцээ өсч, нөөц багассаар... Монголд гангийн үйлдвэрлэл хөгжүүлэх бүрэн боломжтой гэдэгт Энэтхэгийн ган үйлдвэрлэлийн удирдах газрын төлөөлөгч Хридаяа Мохан итгэлтэй байна. Өнгөрсөн долоо хоногт зохион байгуулагдсан “Дисковер Монголиа” чуулга уулзалтын үеэр түүний тавьсан “Гангийн үйлдвэрлэл Монголд” илтгэл оролцогчдын сонирхлыг ихээхэн татсан юм. Түүний хэлж байгаагаар дэлхийд төмөр, гангийн хэрэгцээ ихээхэн өсөх хандлагатай байгаа аж.

Royal Dutch Shell хөрөнгөө евро бүсээс татаж байна Дэлхийн газрын тосны томоохон компани болох Royal Dutch Shell нь Европын банкуудаас хөрөнгөө татаж эхлэв. “Бид евро бүсийн өрийн хямралын эрсдэлийг давахад бэлэн биш байна” хэмээн тус компанийн санхүүгийн захирал Саймон Хенри мэдэгджээ. Royal Dutch Shell нь евро бүсийн салбар компаниудын үйл ажиллагаанд нэн шаардлагатай хөрөнгийг л зөвхөн банкинд байршуулах аж.

Хятадын эдийн засагт хийсэн шинжилгээний тайлан гарчээ Олон улсын валютын сан /ОУВС/ Хятадын эдийн засгийн өнөөгийн байдалд хийсэн шинжилгээ судалгааны тайлангаа танилцууллаа. Тайланд дурдсан тоо баримтаар тус улсын эдийн засгийн өсөлт энэ жил найман хувьтай байх аж. Энэ нь Хятадын Засгийн газраас дэвшүүлсэн зорилтод нийцэж байгаа юм. ОУВС-ийн захирлуудын зөвлөл олон улсын санхүүгийн тогтворгүй энэ үед дэлхийн эрэлт хэрэгцээг хангаж байгаа Хятад улсын эдийн засгийг бүхэлд нь эерэгээр үнэлжээ.

Дэлхийн ЭЗ-ийн хамгийн хүнд үе 2013 онд тохионо 2008 оны хямралаас дөнгөж “өндийж” байсан дэлхийн эдийн засаг шинэ эрсдэлүүдтэй дахин нүүр тулгарлаа. Энэ удаад тогтворгүй байдал ямар хугацаанд хэрхэн үргэлжлэх талаар шинжээчид олон талын таамаглал дэвшүүлж байна. Богино хугацааных гэж үзэж байгаа нэг хэсэг байхад зарим нь эдийн засгийн уналт буюу зогсонги байдал ойрын 10 жил үргэлжилнэ гэх.

Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг зохицуулсан олон улсын туршлагууд Стратегийн ач холбогдолтой аж ахуйн нэгжид гадаадын хөрөнгө оруулалтыг зохицуулах тухай хууль батлагдаад удаагүй байна. Хуулийн заалтууд ерөнхий, тодорхойгүй зүйлс олон байгаа тухай гадаадын хөрөнгө оруулагчид ярьж байгаа бол дотооддоо энэ хуулийг дэмжих хандлага давамгайлж байгаа юм.